TALIŞIN HALAL HAQQI-Rafiq Cəlilov yazır

Rəvayət edirlər ki, Kəbədə gəzişən bir gənc bir pul kisəsi tapır, qırağa çəkilir, pul kisəsini açır və içində min ədəd qızıl sikkəsinin olduğunu görür. İlk olaraq gənc bu pulları öz maddi vəziyyətinin yaxşılaşdırması üçün sərf etmək qərarına gəlir, lakin sonra fikrindən daşınır və həmin yerə qayıdır. Bir az keçməmiş görür ki, bir yaşlı kişi nə üçünsə gəzir. Əlqərəz, həmin yaşlı kişi pul kisəsinin nişanələrini və içindəki pulun sayını dəqiq deyəndən sonra, gənc pul kisəsini ona qaytarır. Ağsaqqal, öz növbəsində minnətdarlıq əlaməti olaraq həmin puldan otuz ədəd qızıl sikkəni gəncə hədiyyə edir və gənc üz tutur bazara. Bazarda bir nurani simalı və səliqə-səhmanla geyinmiş qulun satıldığını görən gənc, otuz qızılı verib həmin qulu alır. Qul 6 il bu gənclə yaşayır, ona hər cür köməkliklər edir və bir gün küçədə gənc ilə qulun qarşısını üç nəfər atlı kəsir. Qul dərhal gəncin qulağına deyir:

– Ağa, mən sizə deməmişdim, mən qonşu məmləkətin hakiminin oğluyam, bunlar mənim dalımca gəliblər, məni səndən alacaqlar, məni ucuz satma, otuz min qızıl istə.

Əlqərəz, altmış qızıldan başlayan sövda otuz min qızılda dayanır və gənc qulu bunlara satır, öz qulu ilə halallaşan gənc özü üçün iş qurur, uğurlu iş adamına çevrilir. Bir müddətdən sonra gəncin qohum-əqrabası ona yaxşı bir qız ilə evlənmək təklifi verirlər. Qız ilə görüşən gənc qızı bəyənir və ailə həyatı qururlar. Qızın cehizləri içində gənc yeddi il əvvəl Kəbədə tapdığı pul kisəsini də görür və bu pul kisəsi haqqında qızdan soruşur. Qız “babam rəhmətə gedəndə bu pul kisəsini içindəki 970 qızıl ilə mənə vəsiyyət etmişdi” deyir. Gənc fikrə gedir və özü-özünə deyir: “demək o min qızıl mənim qismətim imiş, şeytana uyub o vaxt da onu götürə bilərdim, amma onda pul mənim halalım olmazdı, mən Allahın buyurduğunu etdim və o pul mənə halal yolla gəldi. Şükür Onun Halallığına”

TALIŞIN MİLLİ RUHU-62

May ayının 1-də Talişin Milli Ruhu, Ustad Şair Əli Nasirin 62 yaşı tamam oldu və bu münasibət ilə Masallının Ğızıləvo kəndində bir ədəbi-bədii məclis düzənləndi. Talışın respublikada fəaliyyət göstərən yazılı mətbuatından nə mən, nə də “Aləm” jurnalının baş redaktoru Vüqar Həmati məclisə dəvət edilməmişdik və biz də “dəvətsiz yeri dar eləmə” prinsipinə sadiq qalaraq, bizimlə bir məclisdə oturmaq istəməyənlərin məclisini korlamamaq üçün həmin tədbirdə iştirak etmədik. Üstəlik biz Bakıda Şairin şəninə düzənlədiyimiz kiçik məclisi də işıqlandırmadıq ki, Ğızıləvoda təşkil edilmiş məclisin əhəmiyyəti azalmasın. “Bizi həmin məclisə niyə dəvət etməmişdilər?” sualı yersizdir, çünki biz bu sualın cavabını bilirik, hər necə olsa da, tədbiri düzənləyənlərə qəzetimiz adından “çox sağ olun” deyirəm. Nə yaxşı ki, varsınız…

…Altmış ikin mübarək Şair!

SÖZARASI

Aprelin 26-da məni Baş Prokurorluğun Ağır Cinayətlərə dair İşlər Üzrə İstintaq İdarəsinə dəvət etdilər. Dəvətin hansı cinayət işi ilə bağlı olduğunu soruşsam da, “gələrsiz, deyərik” cavabını aldım. Zatən nə vaxtsa mənim də “torbamın tikiləcəyinə” hazır olan şəxs kimi, bu barədə heç kəsə heç nə deməyib, üz tutdum həmin İdarəyə. Çox sağ olsunlar, məni çox mədəni və ehtiram ilə qarşıladılar. Orda danışılanların istintaq sirri olduğunu və bu sirri yaymayacağım haqqında iltizam verdiyim üçün, istintaqın mahiyyəti barədə danışmıram. Amma fikir verdim ki, müstəntiq mənə istintaqa aidiyyatı olmayan suallar da verir. İlk olaraq istədim ki, həmin suallara cavab verməyim, amma sonra fikrimdən daşındım. Mənim gizlədəcək heç bir işim yoxdur. Həmin istintaqa aidiyyatı olmayan suallar hansılar idi? Məsələn: Facebook profiliniz özünüzündür? Profilinizdəki bayraq nə bayraqdır və o rənglər nəyi ehtiva edir? “Multigüldüralizm” məqaləsində Niderlandın fliz əhalisindən sitat gətirərək, Azərbaycandakı 1.5 milyondan çox talışın hüquqlarının pozulmasından danışırsız, ayrılmaq fikriniz var? Və bu tipdə istintaqa dəxli olmayan suallar. Başa düşdüm ki, bu suallar gələcəkdə mənim cinayət işimdə də ola bilər və çox guman ki, prokurorluq o istiqamətdə işlər aparır. Cavablarım da təqribən belə oldu: Təbii ki, profil mənimdir və bundan sonra o profilə müdaxilə etməsəniz, ondan sonunacan istifadə edəcəm. FB profilim hamı üçün açıqdır və mən öz fikirlərimi orada paylaşıram. Bu fikirlər nə qədər düzdür, düz deyil, bu ayrı mövzudur. Bayraq Talış Mədəniyyət Mərkəzinin bayrağıdır və onun rəngləri – yaşıl-islamı, qırmızı-müasirliyi, ağ-aliliyi tərənnüm edir. Bəli, mən Azərbaycanın tərkibində Talış muxtariyyatının tərafdarı və bu yöndə mübarizə aparan bir şəxsəm. Azərbaycan gec-tez Avropa modelinə keçməlidir. Talışın inzibati ərazi sərhədləri müəyyən edilmədikcə Talış dili və Talış xalqı assimilyasiya təhlükəsi qarşısındadır və bu təhlükəni ancaq Azərbaycan hakimiyyəti talışların haqqını tanımaqla aradan qaldıra bilər. Bütün dünya sərhədlərdən imtina etdiyi bir vaxtda Azərbaycanda əlavə sərhədə ehtiyac yoxdur, sadəcə inzibati-ərazi göstəricilərində Talış vilayətinin göstərilməsini, təhsilin talış dilində aparılmasını və s. insan hüquq və azadlıqlarını istəyirik.

İstintaqa dəxli olmayan bu sualları və onlara verdiyim cavabları niyə ictimailəşdirdim? Çünki bu dediklərim bizim Xıdo tərəfindən tanınan, amma Azərbaycan Respublikası tərəfindən hələlik tanınmayan halal haqqımızdır və biz gec-tez o Haqqa qovuşacağıq, Halal haqqımız özü gəlib bizə qovuşacaq, çünki biz Onun yazdıqlarından kənara çıxmırıq!

 Rafiq Cəlilov-Tolışon Sədo qazetinin  baş redaktoru